Το κύκνειο άσμα της Maria Callas σε ολοκληρωμένη όπερα

Η Maria Callas ενσαρκώνει για άλλη μία φορά τη Fiora Tosca στην ομώνυμη όπερα του Puccini, σε σκηνοθεσία Franco Zeffirelli στο Covent Garden Royal Opera House. Η εμφάνιση της εκεί θα χαρακτηριστεί ως η καλύτερη Tosca όλων των εποχών. Ήταν το κύκνειο άσμα της Divina σε ολοκληρωμένη όπερα και το ημερολόγιο έδειχνε 5 Ιουλίου 1965.

Ήταν η τελευταία μιας σειράς εμφανίσεων της Maria Callas ύστερα από απουσία αρκετών χρόνων από τη σκηνή. Η πρεμιέρα δόθηκε στις 21 Ιανουαρίου 1964 στο Covent Garden όπου και έδωσε 6 παραστάσεις, συνεχίστηκε στο Παρίσι στις 19 Φεβρουαρίου 1965 με δέκα παραστάσεις, δύο στην Νέα Υόρκη και μία τελευταία πάλι στο Covent Garden στις 5 Ιουλίου 1965. Αυτό που θα φανταζόταν κάποιος ότι θα συνέβαινε για τους Beatles συνέβηκε τον Γενάρη του '64 για την Callas. 200.000 άνθρωποι να διεκδικούν τα 12.000 εισιτήρια των 6 παραστάσεων του Λονδίνου, με αρκετούς να κατασκηνώνουν από τις προηγούμενες μέρες στα εκδοτήρια του Covent Garden παρά το τσουχτερό κρύο για να πάρουν το μαγικό χαρτάκι. Οι ίδιες σκηνές και στο Παρίσι και στην Νέα Υόρκη την επόμενη χρονιά. Η μεγάλη Ντίβα επέστρεφε αλλά όχι για πολύ...

Θαυμαστές της Callas περιμένουν το προηγ. βράδυ της έναρξης της προπώλησης στο τσουχτερό κρύο στην Νέα Υόρκη

Η ιστορία πίσω από αυτή την Tosca είναι θρυλική. Στα 40 της χρόνια, η Callas δεν είχε τραγουδήσει στη σκηνή για πάνω από δύο χρόνια και θεωρήθηκε ότι είχε συνταξιοδοτηθεί. Αλλά ένας μεγάλος καυγάς στην καταστροφική σχέση της με τον Αριστοτέλη Ωνάση, η διπλωματία του γενικού διαχειριστή της Βασιλικής Όπερας Ser David Webster, καθώς και η τεράστια αμοιβή (που φημολογείται ότι ήταν για τότε, το ανήκουστο ποσό των 10.000 λιρών Αγγλίας για 6 παραστάσεις), ήταν καθοριστικές για να κάνουν την μεγάλη ντίβα να τραγουδήσει για αυτό που ονόμαζε "mio caro publico di London".

Ο ρόλος της Tosca ήταν ένας από τους λίγους για τον οποίο εξέφραζε συχνά περιφρόνηση παρόλο που τον ενσάρκωσε πάρα πολλές φορές. Έλεγε ότι η μουσική του Puccini είναι ανυπόφορη σε σχέση με εκείνη του Verdi. Εντούτοις, εμπνευσμένη από τον χαρακτήρα που ο Zeffirelli έδωσε στην Tosca "ένα είδος Anna Magnani της εποχής", καθώς και η συνεργασία της με το παλιό της φίλο Gobbi ως εκπληκτικό Scarpia, η Callas θριάμβευσε πάνω στην σκηνή αγγίζοντας μια συναισθηματική ερμηνεία που άφησε ακόμα και τους δυσφημιστές της άφωνους.

Το κοινό της πρώτης νύχτας της χάρισε 27 κλήσεις κουρτινών που διήρκεσαν 40 λεπτά. Παραδόξως, είχε κάνει μόλις μια εβδομάδα πρόβα για την παραγωγή. Μόνο η Callas, με την μουσική της ιδιοφυΐα και το τεράστιο ερμηνευτικό της εκτόπισμα μπορούσε να το καταφέρει αυτό. Στους Financial Times, ο Andrew Porter περιγράφει το κλείσιμο της πρώτης πράξης "όπως ίσως το πιο υπέροχο θέαμα που είδε ποτέ το κοινό του Covent Garden". "Κάθε Όσκαρ για τη νέα Tosca", διακήρυξε ο Philip Hope-Wallace στην The Guardian. "Η Callas είναι διαφορετικά λαμπερή, ενεργώντας με τη φωνή της, μπόρεσε να νικήσει την ορχήστρα και να μας παρουσιάσει ένα μεγάλο πορτρέτο της Tosca - ντίβας και της Tosca -  γυναίκας" NY Times.

Η Callas επέστρεψε με την Tosca στο Covent Garden στις 5 Ιουλίου 1965, δίνοντας την τελευταία της σκηνική παράσταση σε ένα βασιλικό γκαλά. Δηλώνοντας ασθένεια δεν συμμετείχε στις επόμενες προγραμματισμένες 5 παραστάσεις του Covent Garden. Η 5η Ιουλίου ήταν και η τελευταία φορά που το κοινό είδε και άκουσε την μεγάλη Ντίβα στην σκηνή σε ολοκληρωμένη όπερα.

Τον Φεβρουάριο του 1964 το BBC μαγνητοσκόπησε την δεύτερη πράξη της όπερας και έτσι μπορεί όλος ο κόσμος να θαυμάσει το μουσικό και ερμηνευτικό μεγαλείο της Divina. 

Παναγιώτης Πετρόπουλος