Σαν σήμερα 15/04 στις τέχνες...

Σαν σήμερα στις τέχνες...

1452: Γεννιέται ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, ιταλός ζωγράφος, γλύπτης, επιστήμονας, εφευρέτης, οραματιστής, η προσωποποίηση δηλαδή του αναγεννησιακού ανθρώπου.

1738: Η όπερα του Γκέοργκ Φρίντριχ Χέντελ «Ξέρξης» κάνει πρεμιέρα στο Λονδίνο.

1739: Το ορατόριο του Γκέοργκ Φρίντριχ Χέντελ «Ισραήλ στην Αίγυπτο» παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο κοινό.

1748: Γεννιέται ο Αδαμάντιος Κοραής, έλληνας γιατρός και φιλόλογος, από τους πρωτεργάτες του νεοελληνικού διαφωτισμού.

1802: Ο Γουίλιαμ Γουόρντσγουορθ και η αδερφή του Ντόροθι βρίσκουν μία έκταση με ασφοδέλους, οι οποίοι θα εμπνεύσουν τον πρώτο να συγγράψει το «Περιφερόμουν μόνος σαν σύννεφο» («I wandered lonely as a cloud»).

1806: Η καντάτα του Γιόχαν Νέπομουκ Χούμελ «Άρτεμις και Ενδημίων» κάνει πρεμιέρα στη Βιέννη.

1815: Ο «Ύμνος της Ανεξαρτησίας» του Τζοακίνο Ροσίνι παρουσιάζεται για πρώτη φορά, με αφορμή μια αποτυχημένη εξέγερση των Ιταλών στην Μπολόνια.

1843: Γεννιέται ο Χένρι Τζέιμς, αμερικανός μυθιστοριογράφος. («Το στρίψιμο της βίδας»)

1856: Γεννιέται ο Ζαν Μορεάς, φιλολογικό ψευδώνυμο του Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλου, έλληνας λογοτέχνης, με σημαντική καριέρα στο Παρίσι.

1865: Η σύνθεση του Φραντς Λιστ «Μακάβριος Χορός» («Totentanz») κάνει πρεμιέρα στη Χάγη.

1891: Γεννιέται ο Σεργκέι Προκόφιεφ, ρώσος συνθέτης λόγιας μουσικής. («Ο Πέτρος και ο Λύκος»)

1894: Γεννιέται η Ελίζαμπεθ Μέι Σμιθ, γνωστότερη ως Μπέσι Σμιθ, αμερικανίδα τραγουδίστρια των μπλουζ και της τζαζ. 

1896: Πεθαίνει ο Γεώργιος Βιζυηνός, λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Γεώργιου Μιχαηλίδη, έλληνας ποιητής και πεζογράφος.

1902: Το έργο του Μορίς Ραβέλ «Παβάνα για μια νεκρή πριγκίπισσα» παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο κοινό.

1911: Πεθαίνει ο Αντουάν Λιμιέρ, γάλλος πρωτοπόρος του κινηματογράφου, πατέρας των αδελφών Λιμιέρ.

1915: Το μπαλέτο του Μανουέλ ντε Φάλια «Ο μάγος έρωτας» παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο κοινό.

1915: Ο ρώσος πιανίστας και συνθέτης Αλεξάντρ Σκριάμπιν δίνει το τελευταίο κοντσέρτο του στην Αγία Πετρούπολη.

1918: Η Σονάτα για πιάνο αρ.3 του Σεργκέι Προκόφιεφ παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο κοινό.

1923: Προβάλλεται η πρώτη ομιλούσα κινηματογραφική ταινία, στον κινηματογράφο Ριάλτο Θίατερ της Νέας Υόρκης, παραγωγής της εταιρείας Phonophilms του εφευρέτη Λι ντε Φόρεστ.

1924: Γεννιέται ο Νέβιλ Μάρινερ, βρετανός βιολονίστας και διευθυντής ορχήστρας, ιδρυτής της διάσημης ορχήστρας «Ακαδημία του Αγίου Μαρτίνου των Αγρών». 

1927: Ο Ντάγκλας Φέρμπανκς, η Μέρι Πίκφορντ, η Νόρμα και Κόνστανς Τάλματζ είναι οι πρώτες διασημότητες που αφήνουν το αποτύπωμα του ποδιού τους στο πεζοδρόμιο, μπροστά από το Κινέζικο Θέατρο του Χόλιγουντ.

1927: Ο Σερζ Κουσεβίτσκι διευθύνει την Ορχήστρα της Βοστώνης, στην πρώτη εκτέλεση της συμφωνικής φαντασίας του Φρέντερικ Κόνβερς «Flivver Ten Million» («Δεκάκις εκατομμυριοστό σαραβαλάκι»), που γράφτηκε για να γιορταστεί το δεκάκις εκατομμυριοστό αυτοκίνητο της «Ford».

1927: Κυκλοφορεί το πρώτο τεύχος του λογοτεχνικού περιοδικού «Νέα Εστία», με εκδότη τον Γρηγόριο Ξενόπουλο.

1931: H «Χορευτική Συμφωνία» του Ααρών Κόπλαντ κάνει πρεμιέρα στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ.

1931: Γεννιέται ο Τούμας Τράνστρεμερ, σουηδός ποιητής, βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2011. 

1935: Το πρώτο εκκλησιαστικό όργανο χωρίς σωλήνες παρουσιάζεται στη Νέα Υόρκη. Είναι δημιουργία του νεαρού Λόρενς Χάμοντ και πήρε το όνομά του, «Hammond Organ». Κερδίζει αμέσως την εκτίμηση των μουσικών και η πρώτη παραγγελία θα έρθει από τον Τζορτζ Γκέρσουιν.

1935: Γεννιέται ο Σταύρος Παράβας, έλληνας ηθοποιός.

1938: Γεννιέται η Κλαούντια Καρντινάλε, ιταλίδα ηθοποιός.

1938: Πεθαίνει ο Σέζαρ Βαγέχο, περουβιανός ποιητής. Θεωρείται ένας από τους μεγάλους ποιητικούς καινοτόμους του 20ού αιώνα. 

1940: Γεννιέται ο Τζέφρι Άρτσερ, βρετανός πολιτικός και συγγραφέας. («Κάιν και Άβελ»)

1942: Πεθαίνει ο Ρόμπερτ Μούζιλ, αυστριακός συγγραφέας. («Ο άνθρωπος χωρίς ιδιότητες») 

1944: Γεννιέται ο Ντέιβ Έντμουντς, ουαλός ρόκερ.

1947: Γεννιέται ο Γούλι Γούλστενχολμ, άγγλος τραγουδιστής και κιμπορντίστας του συγκροτήματος Barclay James Harvest. 

1948: Γεννιέται ο Μάικλ Κέιμεν, αμερικανός συνθέτης κινηματογραφικής μουσικής, διευθυντής ορχήστρας και ενορχηστρωτής, ιδρυτής του συγκροτήματος «New York Rock ’n’ Roll Ensemble» στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Την ίδια περίοδο συνεργάστηκε με τον Μάνο Χατζιδάκι στο άλμπουμ «Αντικατοπτρισμοί», «Reflections» στην πρωτότυπη εκδοχή του.

1951: Γεννιέται ο Κώστας Σμοκοβίτης, έλληνας τραγουδιστής.

1958: Γεννιέται η Νόνη Ιωαννίδου, ελληνίδα ηθοποιός.

1959: Παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο κοινό το έργο του Ολιβιέ Μεσιάν «Catalogue d’oiseaux» («Κατάλογος των Πουλιών»), ένα έργο για πιάνο, βασισμένο στα τιτιβίσματα των πουλιών.

1959: Γεννιέται η Έμα Τόμσον, βραβευμένη με Όσκαρ αγγλίδα ηθοποιός.

1965: Η σύνθεση του Χοακίν Ροδρίγο «Ύμνοι των προσήλυτων του Κουμράν» κάνει πρεμιέρα στο Ναό του Αγίου Μιχαήλ της ισπανικής πόλης Κουένσα.

1966: Οι Rolling Stones κυκλοφορούν το τέταρτο άλμπουμ τους, με τίτλο «Aftermath».

1966: Οι Buffalo Springfield εμφανίζονται για πρώτη φορά επί σκηνής, ανοίγοντας τη συναυλία των Byrds στο Σαν Μπερναντίνο της Καλιφόρνιας.

1966: Γεννιέται η Σαμάνθα Φοξ, βρετανίδα τραγουδίστρια.

1967: Η Νάνσι και ο Φρανκ Σινάτρα ανεβαίνουν στο Νο1 του αμερικανικού καταλόγου επιτυχιών με το τραγούδι «Somethin’ Stupid». Είναι η πρώτη και μοναδική φορά που πατέρας και κόρη πετυχαίνουν ένα τέτοιο κατόρθωμα.

1967: Πεθαίνει ο Τοτό, καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του ιταλού ηθοποιού Αντόνιο Φόκας Φλάβιο Άντζελο Ντούκας Κομνένο ντε Κούρτις ντι Μπιζάντζιο Γκαλιάρντι.

1968: Κυκλοφορεί το άλμπουμ των Zombies «Odessy and Oracle».

1968: Γεννιέται ο Εντ Ο’ Μπράιαν, άγγλος κιθαρίστας των Radiohead.

1971: Κηδεύεται στο νησάκι Σαν Μικέλε της Βενετίας ο Ιγκόρ Στραβίνσκι, δίπλα στον Σεργκέι Ντιαγκίλεφ, υπό τους ήχους του έργου του «Requiem Canticles».

1972: Η Ρομπέρτα Φλακ ανεβαίνει στο Νο1 του αμερικανικού πίνακα επιτυχιών με το τραγούδι «The First Time Ever I Saw Your Face».

1972: Οι Electric Light Orchestra κάνουν το συναυλιακό του ντεμπούτο. Εμφανίζονται στο κλαμπ «The Fox and Greyhound» στο Κρόιντον του Λονδίνου.

1979: Ηχογραφείται ζωντανά στο κλαμπ του Μπαράκου ο πρώτος δίσκος σύγχρονης τζαζ στην Ελλάδα, με τίτλο «Αυτοσχεδιάζοντας στου Μπαράκου». Στο διπλό δίσκο βινυλίου που θα κυκλοφορήσει οι νεοεμφανιζόμενοι τότε, Θεσσαλονικείς, Σάκης Παπαδημητρίου στο πιάνο και Φλώρος Φλωρίδης στο σαξόφωνο και στο κλαρινέτο, αποτυπώνουν την ατμόσφαιρα εκείνης της βραδιάς, συνδυάζοντας την αβαντγκάρντ με την παραδοσιακή μουσική και δίνοντας χαρακτηριστικούς τίτλους όπως: περίπου καλαματιανός, δημοτικός αυτοσχεδιασμός, ο τσομπανάκος, παράφραση του εθνικού ύμνου και άλλα.

1980: Πεθαίνει ο Ζαν Πολ Σαρτρ, γάλλος φιλόσοφος και συγγραφέας, που αρνήθηκε να παραλάβει το Νόμπελ Λογοτεχνίας που του απονεμήθηκε το 1964. 

1981: Παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο κοινό το έργο του αμερικανού μινιμαλιστή συνθέτη Τζον Άνταμς «Harmonium», σε ποίηση της Έμιλι Ντίκινσον.

1986: Πεθαίνει ο Ζαν Ζενέ, γάλλος θεατρικός συγγραφέας και ποιητής. («Ο σχοινοβάτης», «Οι δούλες») 

1989: Οι Fine Young Cannibals ανεβαίνουν στο Νο1 του βρετανικού πίνακα επιτυχιών με το τραγούδι τους «She Drives Me Crazy».

1989: Οι Deacon Blue ανεβαίνουν στο Νο1 του αγγλικού πίνακα επιτυχιών με το άλμπουμ «When The World Knows Your Name».

1990: Γεννιέται η Έμα Γουότσον, βρετανίδα ηθοποιός

1990: Πεθαίνει η Γκρέτα Γκάρμπο, καλλιτεχνικό ψευδώνυμο της Γκρέτα Λοβίσα Γκούσταφσον, σουηδή ηθοποιός. Η Γκάρμπο διέθετε, κατά την άποψη των σκηνοθετών της (Στίλερ, Παμπστ, Κιούκορ), αλλά και των κριτικών, το τέλειο ένστικτο του να κάνει τη σωστή κίνηση πάντα όποτε έπρεπε μπροστά στην κάμερα. Το ταλέντο της, η εντυπωσιακή ομορφιά της και η αδιαφορία της για την κοινή γνώμη έκαναν την καριέρα της μοναδική στην ιστορία του κινηματογράφου. Το στυλ της περιείχε μυστήριο και απροσδιόριστο μαγνητισμό, πράγματα που αντιπροσώπευαν ό,τι ακριβώς ζητούσε το κοινό τής εποχής της. Το πρόσωπό της ενέπνευσε χιλιάδες απομιμήσεις. Το ειδικότερο ταλέντο της, να ενσαρκώνει τη μοιραία ηρωίδα που τα θυσιάζει στο τέλος όλα για τον έρωτα, βρήκε άμεση απήχηση στο κοινό.

1993: Πεθαίνει ο Λέσλι Τσάρτερις, άγγλος συγγραφέας αστυνομικών περιπετειών. («Ο Άγιος») 

1996: Η Χάρις Αλεξίου λαμβάνει το γαλλικό βραβείο ADAMI για τον καλύτερο ξένο δίσκο της χρονιάς, για το δίσκο της «Οδός Νεφέλης 88».

1998: Η όπερα δωματίου του Φίλιπ Γκλας «Monsters of Grace» κάνει πρεμιέρα στο Λος Άντζελες.

2001: Πεθαίνει ο Τζόι Ραμόουν, αμερικανός μουσικός, ιδρυτής του πανκ συγκροτήματος «Ramones».

2008: Πεθαίνει ο Μπράιαν Ντέιβισον, άγγλος ντράμερ των Nice. 

2010: Πεθαίνει ο Πίτερ Στιλ, καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Πίτερ Ράτατσικ, αμερικανός τραγουδιστής, μπασίστας και συνθέτης του χέβι μέταλ συγκροτήματος Type O Negative.

2013: Πεθαίνει η Νινή Ζαχά, ελληνίδα ερμηνεύτρια του ελαφρού τραγουδιού.

2015: Πεθαίνει ο Εύης Γαβριηλίδης, κύπριος σκηνοθέτης του θεάτρου.