Σαν σήμερα 05/04 στις τέχνες...

 Σαν σήμερα στις τέχνες...

1732: Γιεννιέται ο Ζαν - Ονορέ Φραγκονάρ, γάλλος ζωγράφος της εποχής του ροκοκό.

1784: Γιεννιέται ο Λούντβιχ (Λούις) Σπορ, γερμανός συνθέτης και βιολονίστας.

1803: Τρία έργα του Μπετόβεν κάνουν πρεμιέρα στη Βιέννη: η Συμφωνία αρ. 2, το Κοντσέρτο για πιάνο αρ. 3 και το ορατόριο «Ο Χριστός στο Όρος των Ελαιών».

1826: Το έργο του Γιόχαν Νέπομουκ Χούμελ «Ρόντο μπριγιάντ» για πιάνο κάνει πρεμιέρα στη Βιέννη.

1869: Γεννιέται ο Αλμπέρ Ρουσέλ, γάλλος συνθέτης.

1874: Η οπερέτα του Γιόχαν Στράους «Νυχτερίδα» κάνει πρεμιέρα στη Βιέννη.

1900: Γεννιέται ο Σπένσερ Τρέισι, αμερικανός ηθοποιός
του κινηματογράφου και του θεάτρου, βραβευμένος δύο φορές με Όσκαρ. Εμφανίστηκε σε 74 ταινίες από το 1930 έως και το 1967. Ο Τρέισι θεωρείται γενικά ένας από τους καλύτερους ηθοποιούς στην ιστορία του κινηματογράφου. Το 1999, το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου τον κατέταξε στην 9η θέση στη λίστα με τους 25 μεγαλύτερους σταρ όλων των εποχών. Είχε λάβει εννιά υποψηφιότητες για Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου. Ο Σπένσετ Τρέισι συμβόλιζε περισσότερο ίσως και από τον Τζον Γουέιν τη σύγχρονη Αμερική. Ήρωας σε κάθε κατηγορία είτε ως καπετάνιος (Δαίμονες των κυμάτων) είτε ως γιατρός-ευφυής εφευρέτης (Edison, the Man). Από τη μία ταινίες συμβατικές, συναισθηματικές και από την άλλη πλευρά οι Οργισμένος γίγαντας (Fury) του Φριτς Λανγκ, Δύναμις και δόξα (The Power and the Glory) του Γουίλιαμ Χάουαρντ, Η κόλασις (Dante's Inferno) του Χάρι Λάντσμαν, έργα με δύναμη και επαναστατικότητα.

1902: Δύο έργα του Μορίς Ραβέλ κάνουν πρεμιέρα στο Παρίσι: «Παιγνίδια του Νερού» και «Παβάνα για μια νεκρή Ινφάντα».

1908: Γεννιέται η Μπέτι Ντέιβις, αμερικανίδα ηθοποιός που θεωρείται ιερό τέρας του αμερικάνικου κινηματογράφου. Πρωταγωνίστησε σε πολλές κλασσικές ταινίες της χρυσής περιόδου του αμερικάνικου κινηματογράφου, προτάθηκε 11 φορές για Βραβείο Όσκαρ και το κέρδισε δύο φορές για τις ταινίες "Μια επικίνδυνη γυναίκα" το 1935 και Ζέζεμπελ το 1938. Είναι γνωστή επίσης για τις ταινίες της Ανθρώπινη δουλεία (1934), Το γράμμα (1940), Οι μικρές αλεπούδες (1941), Το ξέσπασμα μιας ψυχής (1942), Όλα για την Εύα (1950) και Τι απέγινε η Μπέιμπι Τζέιν; (1962). Η καριέρα της διήρκεσε περίπου εξήντα χρόνια και το 1977 τιμήθηκε με βραβείο καριέρας από το Ινστιτούτο του Αμερικάνικου Κινηματογράφου. Ήταν η πρώτη γυναίκα που κατάφερε αυτό το επίτευγμα καθώς και η πρώτη γυναίκα που κατάφερε να γίνει πρόεδρος της ακαδημίας των όσκαρ το 1941. Υποδυόταν συνήθως αντιπαθείς ηρωίδες και η τεχνική της έχει αντιγραφεί από πολλούς μεταγενέστερους ηθοποιούς. Το 1981 ένα τραγούδι της Κιμ Καρνς με τίτλο Bette Davis Eyes αφιερωμένο σε αυτήν έκανε παγκόσμια επιτυχία. Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου την έχει κατατάξει δεύτερη στη λίστα με τις 25 μεγαλύτερες σταρ όλων των εποχών.

1908: Γεννιέται ο Χέρμπερτ Φον Κάραγιαν

, ελληνικής καταγωγής αυστριακός διευθυντής ορχήστρας. Για πολλούς είναι ο κορυφαίος μαέστρος του 20ου αιώνα και ο άνθρωπος με τη μεγαλύτερη επιρροή στον χώρο της κλασσικής μουσικής. Οι μουσικές του ερμηνείες χαρακτηρίζονταν για την ακρίβεια τους, ενώ ο για όλες τις χρήσεις ήχος του, στιλπνός, ραφιναρισμένος και υπολογισμένα αισθησιακός, μπορούσε να ταιριάξει με κάποιες υφολογικές διαφοροποιήσεις από τον Μπαχ ως τον Στραβίνσκι. Πολλοί μίλησαν για τον «ήχο Κάραγιαν» και μεγάλη μερίδα κριτικών τον επέκρινε γι' αυτό. Ηχογράφησε έργα όλων των μεγάλων κλασσικών και ρομαντικών συνθετών και ανέδειξε το έργο συνθετών που έδρασαν το πρώτο μισό του 20ου αιώνα. Μελανό σημείο στην καριέρα του παραμένει η συνεργασία του με το καθεστώς των Ναζί, όταν άλλοι διακεκριμένοι συνάδελφοί του προτίμησαν την εξορία από τον συμβιβασμό (Μπρούνο Βάλτερ, Αρτούρο Τοσκανίνι και Εριχ Κλάιμπερ). Ακόμη και οι επικριτές του συμφωνούν ότι δεν ήταν ιδεολογικοί οι λόγοι, αλλά επαγγελματικοί. Ο Κάραγιαν δεν θα έβαζε ποτέ και τίποτα πιο πάνω από την καριέρα του. Πάντως, μεταπολεμικά πολλοί σημαντικοί μουσικοί, όπως οι Άϊζαακ Στερν, Άρθουρ Ρουμπινστάιν και Γιτζάκ Πέρλμαν, αρνήθηκαν να συνεργαστούν μαζί του.

1909: Γεννιέται ο Άλμπερτ Μπρόκολι, αμερικανός κινηματογραφικός παραγωγός.

1912: Γεννιέται ο Κάρλος Γκουασταβίνο, αργεντινός συνθέτης.

1916: Γεννιέται ο Γκρέγκορι Πεκ, αμερικανός ηθοποιός.

Από το 1942 άρχισε τις εμφανίσεις του σε πολλές θεατρικές παραγωγές πριν ξεκινήσει τους κινηματογραφικούς ρόλους του σε ταινίες. Έτσι γρήγορα, αφενός το παράστημά του, 1.90 ύψος, αφετέρου η ευσυνειδησία του ως ηθοποιού στις ταινίες "Σπάστε τα δεσμά" (Days of Glory) του Ζ. Τουρνέ και "Τα Κλειδιά του Παραδείσου" (The Keys of Kingdom) του Τζ. Στολ, που γυρίστηκαν το 1944 τον καθιέρωσαν από τους πιο ελπιδοφόρους τότε ηθοποιούς για μια πολύ πλούσια καριέρα. Το 1962 κέρδισε Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου για την ταινία Σκιές στη σιωπή (αγγλ.:To Kill a Mockingbird) κι ο Άτικους Φιντς o ήρωας που υποδύεται στην ταινία αυτή αποτελεί μέχρι και σήμερα σύμβολο τιμής και ακεραιότητας. Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου τον έχει κατατάξει δωδέκατο στη λίστα με τους 25 μεγαλύτερους σταρ όλων των εποχών.

1917: Ο Ντμίτρι Σοστακόβιτς και η οικογένειά του παρακολουθούν τις κηδείες των 184 θυμάτων της Φεβρουαριανής Επανάστασης στο Πέτρογκραντ. Το πλήθος τραγουδάει το γνωστό επαναστατικό άσμα «Πέσατε Θύματα», μια μελωδία που θα τη χρησιμοποιήσει πολλές φορές στο έργο του.

1929: Γεννιέται ο Νάιγκελ Χόθορν, βρετανός ηθοποιός.

1929: Γεννιέται ο Ούγκο Κλάους, βέλγος συγγραφέας και ποιητής. Μείζον έργο του, το αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα «Η Θλίψη του Βελγίου».

1934: Γεννιέται ο Στάνλεϊ Τάρεντιν, αμερικανός σαξοφωνίστας της τζαζ.

1935: Γεννιέται ο Πίτερ Γκραντ, θρυλικός μάνατζερ ροκ συγκροτημάτων. (Led Zeppelin, Yardbirds, Bad Company)

1941: Το μπαλέτο του Ρίχαρντ Στράους «Verklungene Feste» κάνει πρεμιέρα στο Μόναχο.

1941: Γεννιέται ο Ντέιβ Σουόρμπρικ, άγγλος μουσικός, ιδρυτικό μέλος των Fairport Convention.

1942: Γεννιέται ο Πίτερ Γκρίναγουεϊ, άγγλος σκηνοθέτης του κινηματογράφου. («Ο Μάγειρας, ο κλέφτης, η γυναίκα κι ο εραστής της»)

1942: Γεννιέται ο Άλαν Κλαρκ, άγγλος τραγουδιστής, ιδρυτικό μέλος των Hollies.

1946: Το Κοντσέρτο για τσέλο του Σάμουελ Μπάρμπερ κάνει πρεμιέρα στη Βοστόνη και η Συμφωνία αρ. 3 του Τσαρλς Άιβς κάνει πρεμιέρα στη Νέα Υόρκη.

1948: Γεννιέται ο Ντέιβ Χόλαντ, άγγλος ντράμερ των Judas Priest από το 1978 έως το 1989.

1950: Γεννιέται η Αγκνέθα Φέλτσγκονγκ, σουηδή τραγουδίστρια των ABBA.

1954: Γεννιέται ο Σταν Ρίτζγουεϊ, αμερικανός μουσικός και συνθέτης, ιδρυτικό μέλος των Wall Of Voodoo.

1965: Η Τζούλι Άντριους βραβεύεται με Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου για την ερμηνεία της στην ταινία «Μαίρη Πόπινς». Η «Ωραία μου κυρία» κερδίζει το Όσκαρ καλύτερης ταινίας.

1965: Γεννιέται ο Μάικ ΜακΚρίντι, αμερικανός κιθαρίστας των Pearl Jam.

1965: Πεθαίνει ο Σπύρος Μουσούρης, έλληνας ηθοποιός.

1971: Γεννιέται η Μαρί Κωνστατάτου, ελληνίδα ηθοποιός και συγγραφέας.

1975: Η χορωδιακή σύνθεσης του Χένρικ Γκόρετσκι «Αμήν» κάνει πρεμιέρα στο Πόζναν.

1980: Οι Genesis ανεβαίνουν στο Νο1 του αγγλικού πίνακα επιτυχιών με το άλμπουμ «Duke».

1980: Οι R.E.M. δίνουν την πρώτη συναυλία της καριέρας τους στην εκκλησία της Αγίας Μαρίας στην Αθήνα της Georgia των Η.Π.Α.

1981: Πεθαίνει ο Μπομπ Χάιτ, αμερικανός τραγουδιστής των Canned Heat.

1987: Προβάλλεται στις ΗΠΑ το πρώτο επεισόδιο της δημοφιλούς αμερικανικής τηλεοπτικής σειράς «Παντρεμένοι με παιδιά».

1994: Η σύνθεση του Ιάννη Ξενάκη «Ζυγιά», κάνει πρεμιέρα 42 χρόνια μετά τη σύνθεσή της στο Εβρέ της Γαλλίας.

1994: Πεθαίνει ο Κερτ Κομπέιν, αμερικανός μουσικός,

δημιουργός του συγκροτήματος grunge Nirvana.  Η επιτυχία δεν άργησε να χτυπήσει την πόρτα του Κερτ Κομπέιν. Με το συγκρότημά του «Nirvana» βρέθηκε στην πρωτοπορία του μουσικού κινήματος «γκραντζ» στις αρχές της δεκαετίας του '90. Δημιούργησε ένα σκληρό, αλλά μελωδικό στυλ, που είχε απήχηση στη νεολαία της εποχής, την περίφημη «Generation X». Το 1991 οι πωλήσεις του άλμπουμ «Nevermind», που περιείχε τον ύμνο του συγκροτήματος «Smells like Teen Spirit», ξεπέρασαν τα 14 εκατομμύρια αντίτυπα. Τρία χρόνια αργότερα, ο 27χρονος Κερτ Κομπέιν, με προβλήματα εθισμού στην ηρωίνη, δεν άντεξε την επιτυχία και τη μεγάλη δημοσιότητα. Έθεσε τέλος στη ζωή του, με μια σφαίρα στο κεφάλι. Οι αστυνομικές αρχές του Σιάτλ ανακάλυψαν το πτώμα του στις 8 Απριλίου 1994.

1995: Πεθαίνει η Μόνικα Ντάνερμαν, γερμανίδα παγοδρόμος, ζωγράφος και στιχουργός, γνωστή στους ροκ κύκλους για τους δεσμούς της με τον Τζίμι Χέντριξ και τον Ούλριχ Ροτ, κιθαρίστα των Scorpions.

1997: Οι Chemical Brothers ανεβαίνουν στο Νο1 του αγγλικού πίνακα επιτυχιών με το τραγούδι «Block Rockin Beats».

1997: Πεθαίνει ο Άλεν Γκίνσμπεργκ, αμερικανός ποιητής, από τις κορυφαίες προσωπικότητες που ανέδειξε το κίνημα των «Μπίτνικς» τη δεκαετία του 1950. («Ουρλιαχτό»)

1998: Οι James ανεβαίνουν στο Νο1 του αγγλικού πίνακα επιτυχιών με το άλμπουμ «The Best Of James».

1998: Πεθαίνει ο Κόζι Πάουελ, καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Κόλιν Φλουκς, άγγλος ντράμερ.

2005: Πεθαίνει ο Σολ Μπέλοου, συγγραφέας

και πανεπιστημιακός δάσκαλος, από τους κορυφαίους των αμερικανικών γραμμάτων. Τα έργα του αγγίζουν την ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης, τις εμπειρίες των μεταναστών και των εβραίων, την ταξική και κοινωνική κινητικότητα της Αμερικής του 20ου αιώνα. Από την πέννα του Σολ Μπέλοου (Saul Bellow) γεννήθηκαν ήρωες, όπως οι Όγκι Μαρτς, Μόζες Χέρτζογκ, Άρθουρ Σάμλερ και Τσάρλι Σιτρίν. Μία υπέροχη πινακοθήκη αστείων, γοητευτικών, νευρωτικών, απογοητευμένων και δύσπιστων παρατηρητών του σύγχρονου αμερικανικού τρόπου ζωής. Το 1976 τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας «για την ανθρώπινη κατανόηση και τη λεπτή ανάλυση του σύγχρονου πολιτισμού που συνδυάζονται στο έργο του», όπως αναφέρεται στο σκεπτικό της Σουηδικής Ακαδημίας.

2006: Πεθαίνει ο Τζιν Πίτνεϊ, αμερικανός τραγουδιστής. Έγραψε το γνωστό τραγούδι «Hello Mary Lou» και τραγούδησε τις επιτυχίες «Only love can break a heart», «Something’s gotten hold of my heart», ντουέτο με τον Μαρκ Όλμοντ.

2006: Πεθαίνει ο Λάκης (Ετεοκλής) Τσώλης, έλληνας στιχουργός.

2007: Πεθαίνει ο Μαρκ Σεντ Τζον, αμερικανός κιθαρίστας των Kiss.

2008: Πεθαίνει ο Τσάρλτον Ίστον,

Αμερικανός ηθοποιός του κινηματογράφου, του θεάτρου και της τηλεόρασης βραβευμένος με Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου για την ταινία του 1959 Μπεν Χουρ. Βραβεύτηκε επίσης με βραβείο Jean Hersholt Humanitarian Award το 1978 από την ακαδημία των όσκαρ καθώς και με Cecil B. DeMille Award για την προσφορά του στην έβδομη τέχνη στις Χρυσές Σφαίρες του 1967. Ο Ίστον είναι γνωστός για τους ηρωικούς ρόλους που ερμήνευσε στη μεγάλη οθόνη μερικοί όπως εκείνος του Μωυσή στην ταινία του 1956 Οι Δέκα Εντολές (The Ten Commandments) και εκείνος του αστροναύτη Τέιλορ στην ταινία του 1968 Ο άνθρωπος που ήρθε από το μέλλον (The Planet Of The Apes), καθώς και οι ομώνυμοι χαρακτήρες στις ταινίες Ελ Σιντ (El Cid, 1961) και Μπεν Χουρ (Ben-Hur, 1959).

2012: Παρουσία ενός πολυπληθούς και ιδιαίτερα ενθουσιώδους ακροατηρίου, ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Ρομπέρτο Μπενίνι αναγορεύεται επίτιμος διδάκτορας του τμήματος Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ. Εκδηλωτικός και ενθουσιώδης είναι και ο βραβευμένος με Όσκαρ ιταλός δημιουργός, που ανεμίζει το καπέλο του επίτιμου διδάκτορα και δεν διστάζει να ανέβει στα έδρανα. Αναφερόμενος στην οικονομική κρίση, τονίζει ότι «δεν είναι η Ελλάδα που χρωστάει», αλλά «όλος ο κόσμος, η Ευρώπη, χρωστάνε στην Ελλάδα τα πάντα».