Οδοιπορικό του Art Magazino στην Νάουσα (17 και 18 Φεβρουαρίου)

Οι διαχειριστές του blog Παναγιώτης Πετρόπουλος και Γιώργος Λιναρίτης βρέθηκαν στην πανέμορφη πόλη της Μακεδονίας, στην Νάουσα το τριήμερο 17 και 18 Φεβρουαρίου. Ήταν προσκεκλημένοι της Ένωσης Τεχνών Ελλάδος - Greek Art Union και της αγαπημένης φίλης τους Λένας Σερδαρίδου. 

Οι δράσεις που έγιναν εκεί χωρίστηκαν σε δύο μέρη:

• Την 17η Φεβρουαρίου μεταδόθηκε το 66ο Τεύχος του Art Magazino από το Art Cafe Αλλοτινό και από εκεί σε όλο τον κόσμο και
  
• Την 18η Φεβρουαρίου παρακολούθησαν το δρώμενο Μπούλες και Γενίτσαροι με την συμβολή και συμπαράσταση της Λένας Σερδαρίδου και της οικογένειας Φύκατα.
  

Ά μέρος: Σάββατο 17 Φεβρουαρίου 2018

Το Σάββατο 17 Φεβρουαρίου 2018 η καρδιά του Art Magazino χτύπησε στην Νάουσα. Η εκπομπή βγήκε στον αέρα από το Cafe Allotino στην Νάουσα.

Σχεδόν τρεις ώρες ζωντανής εκπομπής την οποία επιμελήθηκε η Λένα Σερδαρίδου και συντονίστηκε από την Λένα Σερδαρίδου και τους παραγωγούς του Art Magazino Παναγιώτη Πετρόπουλο και Γιώργο Λιναρίτη.

Οι συνομιλητές τους ήταν:

• Δήμητρα Ταμπάκη (Οικοδέσποινα Πολιτιστικού Καφέ Αλλοτινό)
• Μαρία Κολτσάκη (Ποιήτρια - Πεζογράφος)
• Μαρία Λουμπουρδή (Ιδρύτρια Ένωσης Τεχνών Ελλάδος - Ζωγράφος Εικαστικός)
• Στέλλα Χαβιαροπούλου (Ιδρύτρια Ένωσης Τεχνών Ελλάδος, Ζωγράφος - Εικαστικός)
• Λένα Σερδαρίδου (Ιδρύτρια Ένωσης Τεχνών Ελλάδος - Ερμηνέυτρια - Συνθέτις - Μουσικός Επιμελητής Festival)
• Μερκούριος Γιάντσης (Ποιητής - Θεατρικός Συγγραφέας)
• και εκτάκτως μας μίλησαν οι γονείς της Ολυμπιονίκη μας Σοφίας Ράλλη, κος και κα Ράλλη.

Να σημειώσουμε ότι το 66ο Τεύχος έφτασε κορυφή του Mixcloud και παρέμεινε για παραπάνω από μία εβδομάδα! 

Θέλουμε να ευχαριστήσουμε από καρδιάς όλους όσους στάθηκαν στο πλάι μας για γίνει δυνατό αυτό το αποτέλεσμα. Πρώτα και κύρια τις Λένα Σερδαρίδου και Δήμητρα Ταμπάκη που στάθηκαν δίπλα μας από το πρώτο μέχρι το τελευταίο δευτερόλεπτο ώστε να είναι δυνατό το εκπληκτικό αποτέλεσμα της εκπομπής καθώς επίσης και όλους τους συνομιλητές μας.

Ακολουθεί η εκπομπή, για όσους θέλουν να την ακούσουν απλά κάνετε ένα "click" στην εικόνα.

Ζήσαμε μοναδικές στιγμές! Να σημειώσουμε ότι όλος ο κόσμος μας αγκάλιασε. Ένα μικρό δείγμα μπορείτε να παρακολουθήσετε στο ακόλουθο βίντεο. Να ευχαριστήσουμε τον Μερκούριο Γιάντση για την ευγενική παραχώρηση του!

Ο τοπικός τύπος έγραψε για εμάς!

Μακεδονικά Νέα

Η Φωνή της Ναούσης

Ακολουθεί φωτογραφικό υλικό

Μαρία Λουμπουρδή, Δήμητρα Ταμπάκη, Παναγιώτης Πετρόπουλος, Λένα Σερδαρίδου, Γιώργος Λιναρίτης

Λένα Σερδαρδίδου, Μαρία Κολτσάκη, Παναγιώτης Πετρόπουλος, Γιώργος Λιναρίτης

Μαρία Λουμπουρδή, Παναγιώτης Πετρόπουλος, Γιώργος Λιναρίτης

Στέλλα Χαβιαροπούλου, Μερκούριος Γιάντσης, Παναγιώτης Πετρόπουλος, Γιώργος Λιναρίτης

Μερκούριος Γιάντσης, Παναγιώτης Πετρόπουλος, Γιώργος Λιναρίτης

Παναγιώτης Πετρόπουλος, Δέσποινα Ράλλη, Γιώργος Λιναρίτης, Κώστας Ράλλης, Λένα Σερδαρίδου

Παναγιώτης Πετρόπουλος, Γιώργος Λιναρίτης, Δήμητρα Ταμπάκη, Λένα Σερδαρίδου

Λένα Σερδαρίδου, Παναγιώτης Πετρόπουλος, Γιώργος Λιναρίτης

Η Λένα Σερδαρίδου τραγουδάει το "Πέρα από το φως των αστεριών"

Photo © Αντώνης Γκιούρκας

Β' μέρος: Κυριακή 18 Φεβρουαρίου 2018

Από αριστερά προς τα δεξιά: Βέτα Φύκατα, Γενίτσαρος Διονύσης Φύκατας, Κώστας Φύκατας, Λένα Σερδαρίδου, Π.Πετρόπουλος, Γ. Λιναρίτης

Την Κυριακή 18 Φεβρουαρίου 2018 χάρη στην φιλοξενία και συνδρομή της οικογένειας Φύκατα και της αγαπημένης μας φίλης Λένας Σερδαρίδου, παρακολουθήσαμε εξ αρχής το δρώμενο Μπούλες. Θέλουμε να ευχαριστήσουμε τον Κώστα και την Βέτα Φύκατα που ήταν δίπλα μας, μας έδωσαν πρόσβαση στο δρώμενο αλλά και μας εξήγησαν βήμα βήμα ό,τι ακριβώς συμβαίνει, επίσης τον γιο τους γενίτσαρο Διονύση και βέβαια την Λένα Σερδαρίδου διότι χωρίς αυτήν τίποτα δεν θα είχε συμβεί. 

Ακολουθεί:

• ένα βίντεο που δείχνει το δρώμενο όπως το ζήσαμε,
• την ανάλυση του Κώστα Φύκατα για την ονομασία του δρώμενου και τέλος
• την παρουσίαση του δρώμενο από την πεζογράφο Μαρία Α. Ρ. Κολτσάκη.

Οδοιπορικό του Art Magazino την Κυριακή της Αποκριάς 18/02/2018 στην Νάουσα!

Φωτογραφικό υλικό

Γιώργος Λιναρίτης, Διονύσης Φύκατας, Παναγιώτης Πετρόπουλος

Γιώργος Λιναρίτης, Διονύσης Φύκατας, Λένα Σερδαρίδου, Παναγιώτης Πετρόπουλος

Βέτα Φύκατα, Διονύσης Φύκατας, Κώστας Φύκατας, Λένα Σερδαρίδου, Παναγιώτης Πετρόπουλος, Γιώργος Λιναρίτης

Photo © Art Magazino

Aνάλυση του Κωνσταντίνου Φύκατα για την ονομασία του δρώμενου

Ο Κωνσταντίνος Φύκατας με την στολή του Γενίτσαρου

Κατά καιρούς εγράφησαν επιστολές για τους Γενίτσαρους και τις Μπούλες ή "Μπούλες" κατά άλλους. Η εμμονή για το έθιμο αυτό να χαρακτηριστεί με την επωνυμία σκέτο Μπούλες, με τα όποια στοιχεία και με την όποια επιχειρηματολογία έχει κατατεθεί με εκπλήσσει.  Για την λέξη Μπούλα έχουν όλοι αναλύσει και δώσαν την ερμηνεία την οποία έχουν αντιληφθεί βεβαίως ο κάθε ένας από την δική του οπτική γωνία.

Η προηγούμενη δημοσίευση αναφέρθηκε πως είναι αντίθετος ο όρος Μπούλα ενώ οι ενδεδυμένοι είναι άντρες. Η θέση αυτή με βρίσκει σύμφωνο, διότι άντρες με μουστάκια και δύο μέτρα μπόι να χαρακτηρίζονται Μπούλες.... πραγματικά είναι οξύμωρο. Σε ερώτηση που έγινε παρουσία της κυρίας Σκουτέρη παραμονή αποκριάς η λέξη Μπούλα είναι επίθετο θηλυκού γένους. Το αρσενικό γένος ποιο είναι; Η απάντηση ενός από τους οκτώ που προσυπογράφουν της θέσεως Μπούλα ήταν Μπούλος! Απόρησα πραγματικά. Από ότι είμαι εις θέση να ξέρω Μπούλος σημαίνει όργανο του ανδρικού σώματος και εκφράζεται στην καθημερινότητα και στην αγορά. Από την δική μου οπτική γωνία (ως έχει ο κάθε ένας και την εκφράζει) λέγει ότι, το αρσενικό επίθετο της Μπούλας είναι Μπούλης και το ουδέτερο είναι Μπούλικο, ήτοι ο Μπούλης, η Μπούλα, το Μπούλικο.

Θα πρέπει λοιπόν να ερμηνεύσουμε τις λέξεις και να καταλάβουμε τις έννοιες τους. Γνωστή η έκφραση Μπούλης (στη Νάουσα έχουμε πολλούς γνωστούς με αυτήν την προσφώνηση). Γιατί αποκαλούμε έναν άνδρα Μπούλη;

Τα δικά μου γνωρίσματα για τον Μπούλη είναι ο στρογγυλοπρόσωπος, ο γλυκοπρόσωπος, ο φωτεινοπρόσωπος, ο λαμπροπρόσωπος, αυτός που έχει πρόσωπο σαν φεγγάρι και φέγγει σαν αυτό.

Το αυτό σημαίνει και εννοεί στο θηλυκό. Η φωτεινοπρόσωπη, η γλυκοπρόσωπη, η λαμπροπρόσωπη. Η έκφραση λέγει... αμ' τη μπούλα είσαι; σκέτο φεγγάρι!!!!!

Το ίδιο και το ουδέτερο Μπούλικο.

Αυτό σημαίνει ότι κατά την τοπική διάλεκτο, Μπούλα είναι η Λαμπερή, αυτή που λάμπει στο πρόσωπο και κατ' επέκταση στην στολή. Αυτή που λάμπει από μακριά. (Λευκή φουστανέλα, λαμπερά ασήμια, λαμπερός πρόσωπος.) Άλλωστε και το ταράμπουλο ερμηνεύει ακριβώς την έννοια της ίδιας της λέξης. Τ(ι)αράμπουλο, γνώριμος ο γλωσσικός αναγραμματισμός στην γλώσσα μας. Η λέξη Ταράμπουλο, αποδίδει επακριβώς την έννοια. Η τιάρα της Μπούλας, εκτός κι αν είμαστε τόσο στραβοί και δεν το παρατηρούμε το φαινόμενο ως έχει.

Επί προσθέτως με τον ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟ λεξάριθμο παρατηρούμε το εξής:

Οι δε αναφορές όλων (των οκτώ) έχουν την αφετηρία του Διονύσου. Αδιαμφισβήτητες οι ρίζες, όμως "με απλή και καθαρή σκέψη και όχι επική". Ως λέγει και ο Ξενοφάνης, ο Διόνυσος έζησε κατά τις αρχαίες γραφές κάποιες χιλιάδες χρόνια πριν. Πόσο; 50000 λέω εγώ. Οι γραφές από τότε μέχρι τώρα αλλοιώθηκαν ή δεν αλοιώθηκαν; Ερωτώ; Και ερωτώ γιατί! Οι τότε γράφοντες άκουγαν αυτούς που βίωσαν τα γεγονότα και κατέγραφαν αυτά πριν την τιτανομαχία που ο ΔΙΑΣ έκλεισε στα τάρταρα τους Τιτάνες. Και πως τυχαίνει το γεγονός, στον ίδιο τόπο, που έκλεισε ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ τα ρυπαρά γένει, άξιο θαυμασμού! Όμως στην όλη αντιπαράθεση, διαμάχη την οποία έχει δημιουργηθεί για την ονομασία του εθίμου οι ερευνητές (οκτώ) δεν αποδέχονται τους φρέσκους μνήμονες των 300 χρόνων, των γραπτών των 100 χρόνων, όμως αποδέχονται τους μνήμονες των 50000 χρόνων πράγματι είναι άξιον απορίας. Δηλαδή του Στουγιαννάκη τις δημοσιεύσεις, για τους Γενιτσαρικούς ομίλους, δεν τις δέχεσαι (δημοσιεύσεις των 90 χρόνων, δηλαδή των χθεσινών παππούδων), όμως δέχεσαι τη φούστα του Λιγνάδη και Παπαδημητρίου! Δεν δέχεσαι τον μπάρμπα Γιώργη το Ρίζο τον καρναβαλατζή που δηλώνει ότι του έμαθε ο πατέρας και ο παππούς του και τα εστοιχούργισε και τα έκδωσε το 1959. Και λένε οι στίχοι του:

Το Καρναβάλι έθιμο

Πριν από τα οχτακόσια

που τότε για συνάλλαγμα

τα είχανε τα γρόσια

έξη μπουλούκια γίνονταν

γενίτσαροι και μπούλες

απαραιτήτως εις τα γκρουπ

μια και δυο νυφούλες

Έχω να κάνω μια παρατήρηση. Άλλωστε την οπτική μου γωνία καταθέτω. Όταν κύριοι (οκτώ) δεν δέχεστε την μαρτυρία του παππού των 300 χρόνων και δεν την εμπιστεύεστε, πως εμπιστεύεστε τους παππούδες των 3000 χρόνων; Δεν θέλω καμία απάντηση, αν είναι να κρίνετε, να κρίνετε εξ ιδίων και κατόπιν τα αλλότρια, απλά το έθεσα ως ερωτηματικό.

Ο "πρόσωπος" του Κωνσταντίνου Φύκατα 

Όσο για την διαμάχη του Γενίτσαρου:

Εξ όψεως και μόνο παρατηρώ ότι δεν ασχολήθηκε κανείς όσο θα έπρεπε με την λέξη, την ερμηνεία και την έννοια της, παρά μόνο στην σημασία της λέξης από το τουρκικό λεξικό χωρίς άλλη καμία παρατήρηση για το γίγνεσθαι. Αναφέρει λοιπόν το Τουρκικό λεξικό "yeni ceri" και στην ελεύθερη μετάφραση "νέος στρατός". Όμως ψάχνοντας ευρύτερα το λεξικό δεν βρέθηκε καμία στρατιωτική βαθμίδα επί της λέξεως "ceri" αντίθετα στη λέξη "askeri" βρίσκεις όλες τις βαθμίδες της στρατιωτικής ιεραρχίας. Επιχειρηματολογία μέσω συμπερασμάτων βεβαίως υπάρχει, όμως το ερωτηματικό παραμένει. Μια στρατιωτική δύναμη όπως οι "yeni ceri" χωρίς στρατιωτικές βαθμίδες επί του "ceri", που όντας υπάρχουν στο "askeri", αυτό δεν προβλημάτισε;

Όπως ανέφερα και πιο πάνω μέσω συμπερασματικών σεναρίων καταθέτω.

Οι Έλληνες που αρπάχτηκαν κατά επιλογή, ήταν όμορφοι, αρτιμελείς και υγιείς ως όριζε το Οθωμανικό καθεστώς, ηλικίας 12-20 χρονών. Η εξισλάμιση τους και η εκπαίδευση τους ήταν, να μην νιώθουν έλεος απέναντι στους μη μουσουλμάνους. Κάτι σαν τους σημερινούς Ισλαμιστές στη Συρία που γενοκτονούν τον χριστιανικό πληθυσμό της, με την διαφορά ότι αυτοί ήταν Έλληνες. Δηλαδή δεν ήταν κατά επιλογή τους να γίνουν Γενίτσαροι για να σκοτώνουν το ίδιο τους το γένος, αντίθετα με τους σημερινούς γενίτσαρους που κατά επιλογή τους και συνειδητά έχουν πλήξει τον Ελληνικό λαό.

Έλληνες λοιπόν, όμορφοι, αρτιμελείς και υγιείς, με γόνο - γένος Ελληνικό ήτοι Άριστοι. "Όπως οι 50 Άριστοι εθελοντές που επάνδρωσαν τα καράβια του Ηρακλή για να μεταφέρουν τα βόδια του ΓΥΡΙΟΝΗ", πλην όμως αυτοί οι Άριστοι επιστρατεύθηκαν δια της βίας. Οι οικογένειες τους, χαρακτηρίζοντας τους πεθαμένους τους έκαναν ετήσια μνημόσυνα για τις ψυχές τους, είτε γιατί πεθάναν, είτε γιατί πέθανε η ψυχή τους από την ορθοδοξία.

Αυτές οι εξισλαμισμένες ψυχές ήταν ο Άριστος στρατός από Άριστων γένος που έκανε τις εκκαθαρίσεις (τις βρώμικες δουλειές της Οθωμανικής αυτοκρατορίας). Αυτό το Άριστο γένος είναι που δέχθηκε τον εμβολιασμό του μωαμεθανισμού στην ψυχή του και βγήκε ο κλώνος του Γενίτσαρου. Γένος Αρίστων που υπηρετεί την οθωμανική αυτοκρατορία, χωρίς την προσωπική βούληση, χωρίς Ορθοδοξία, χωρίς Ελληνικό Ήθος, χωρίς Ελληνικό Έθιμο, απλά μια μηχανή που σφάζει χωρίς ήθος, χωρίς αγάπη για το λαό, χωρίς έλεος, κι αυτό διότι δεν μεγάλωσε και δεν γαλουχήθηκε με αγάπη, με στοργή και την τρυφερότητα της Ελληνικής Ορθόδοξης Οικογένειας. Με τις αξίες του ήθους και τις αρετές που αρμόζουν στον Έλληνα από Αρχαιοτάτων χρόνων.

Ο Διονύσης Φύκατας χορεύει υπό το βλέμμα των γονιών του Κωνσταντίνου και Βέτας Φύκατα

Λόγω του ότι ήταν Γένος Αρίστων κατά το συμπέρασμα της δικής μου οπτικής γωνίας έχει να κάνει με την προσφορά της Βυζαντινής γλώσσας από τους Τούρκους. Γνωστό σε όλους πως οι μη Έλληνες δεν μπορούν να προφέρουν εύκολα το γράμμα (Γ). Όπως το γάλα το προφέρουν γκάλα, την Θεσσαλονίκη Τεσσαλονίκη και πολλές άλλες Ελληνικές λέξεις.

Για αυτόν τον λόγο οι Τούρκοι σαν λαός δεν μπορούν να προφέρουν τις Ελληνικές λέξεις. Θα αναφέρω ενδεικτικά.

Εις την Πόλη - Ισταμπούλ, Δια του Αγρού - Ντουργού, Σύκοφτο - Κεφτές, Ιππόδρομος - Μπουντρούμ.

Για τον λόγο αυτό θεωρώ και συμπεραίνω ότι: για την λέξη "yeni ceri", δεν υπάρχει στρατιωτική βαθμίδα στην ιεραρχία παρά μόνο στο "askeri". Παρατηρώντας την έκφραση της λέξης, επειδή οι άλλοι λαοί γενικώς όπως και οι Τούρκοι δεν μπορούν να εκφράσουν τις λέξεις με ολόκληρο το φωνήεν που βοηθάει στην έκφραση του συμφώνου.

Μας λέει λοιπόν ο Διόνυσος (ο Θραξ) στο έργο του: "Αρχή Σοφίας Ονομάτων Επίσκεψης". "Στη γραμματεία αυτή λέγει: Λαμβανομένων υπόψη ότι τα σύμφωνα μιας λέξης συντονισμένα αρθρώνουν την φωνήν της εμπεριεχομένης εννοίας, ενώ τα φωνήεντα υποβοηθούν την έκφρασην της λέξεως".

Πριν αναφερθώ στην λέξη Γενίτσαρος θα αντιγράψω κομμάτι από την επιγραφή του τάφου του Μεγάλου Κωνσταντίνου.

"Τ . ΠΤ . Τ. ΙΔΤ . Η .ΒΕΛ . Τ. ΙΜΛ . Ο . ΚΛΜΝ . ΜΑΜΘ . Μ . Δ , Ν . ΤΡΠΣ . ΓΝ . ΠΛΟΛΓ . Τ . ΕΠΤΛΦ . ΚΡΤΣ .... κλπ"

Η αποκρυπτογράφηση που έγινε από τον Γεννάδιο μέχρι που κάνω αναφορά λέει: "Την πρώτη της ινδίκτου η βασιλεία του Ισμαήλ, ο καλούμενος Μωάμεθ μέλλει δια να τροπώσει γένος των Παλαιολόγων την Επτάλοφον κρατήσει"... κλπ.

Έτσι εξηγείται και η διαφορά μεταξύ της ελληνικής και των άλλων γλωσσών.

Η λέξη Γενίτσαρος ως σύνθετη λέξη ΓΕΝΙ-ΤΣΑΡΟΣ, το πρώτο συνθετικό έχει να κάνει με το γένος. Διότι ως μονάδα στρατιωτική ήταν όλοι Έλληνες εξ αίματος, το οποίο σημαίνει ότι ήταν ένα γένος Ελληνικό. Το δεύτερο συνθετικό ΤΣΑΡΟΣ μας παραπέμπει σε σύμβολο (ΤΣΑΡΟΣ=ΒΑΣΙΛΙΑΣ). Αυτός οδηγεί το λαό του και ο λαός με την σειρά του τον αναγνωρίζει ως Άριστο για να τον οδηγεί στην ευημερία. Τσάρος ως αρχηγός και οδηγός είναι πάντα ο Άριστος. Στην γλώσσα την μη Ελληνική όπως έχω αναφέρει νωρίτερα (ντουγρού, κεφτές, κλπ) αυτήν την κατάληξη έχει και η λέξη Τσάρος από το ΑΡΙΣΤΟΣ!

ΑΣΤΡΟΣ = ΤΣΑΡΟΣ

Κάνοντας έναν αναγραμματισμό της λέξης ΤΣΑΡΟΣ = ΑΣΤΡΟΣ αποδεικνύεται πως και λεξαριθμητικά είναι το ίδιο.

Όσον αφορά τον αναγραμματισμό θα αναφερθώ στην μυθολογία.

Πολλοί επιστήμονες και μη όταν αναφέρονται στην μυθολογία επιχειρηματολογούν και λένε πως Μυθολογία = Παραμύθια. Αυτοί που το επικαλούνται θα πρέπει να επανεξετάσουν τις απόψεις τους.

Η Μυθολογία είναι η ιστορία που βίωσαν οι αρχαίοι και δια της ομιλίας μετέφεραν τα βιώματα τους στους νεότερους και κατόπιν εγράφησαν και έφθασαν μέχρι σ'εμάς. Τα βιώματα λοιπόν χαράζονται στο ΘΥΜΟ ΑΔΕΝΑ (όχι στο θύρο αδένα). Ο θυμός αδένας βρίσκεται κάπου πάνω από το στομάχι γι αυτό κι όταν στενοχωριόμαστε μας πιάνει σεκλέτι. Εκεί αποθηκεύονται τα βιώματα μας και όχι στο ορθολογικό μας, (το μυαλό μας) τον επεξεργαστή μας. Από τον Θύμο Αδένα λοιπόν πηγάζουν τα βιώματα μας, τα εκφράζουμε άγραφα τα μεταφέρουμε καισ τη γραφή λέγεται ΜΥΘΟΣ. Αυτά τα βιώματα των παππούδων των 300 χρόνων δεν τα δεχόμαστε, όμως τα βιώματα των 3000 χρόνων τα δεχόμαστε. Ο αναγραμματισμός του Μύθου και του Θύμου όπως και ο λεξάριθμος τους είναι ίδιοι.

Αυτό συμβαίνει και με το όνομα ΤΣΑΡΟΣ και το ΑΣΤΡΟΣ. Ο Γενίτσαρος που εμβολιάστηκε στον Μωαμεθανισμό και στην Οθωμανική Αυτοκρατορία όπως ανέφερα και προηγούμενα ως εμβολιάστηκε (αμπολιάστηκε) είναι ο ΑΡΙΣΤΟΚΛΗΣ. Σύνθετη λέξη Άριστος + Κλης.

Το Άριστος εξηγήθηκε και ερμηνεύθηκε ως άνω. Το δε κλης μας λέγει ο Όμηρος (κλάν Αμπέλου). Το κλης, εκ του ρήματος κλάω σημαίνει κλήμα. Αυτό είναι ο βλαστός του οποίου εμβολιάζουμε επί άλλου κορμού για να αναγεννηθούν οι παραγόμενοι από αυτόν (κορμό - δένδρα) καρποί ή για να γεννηθεί ένα άλλο καινούργιο διαφορετικό από αυτό που παρήγαγε, είδος καρπού. Έτσι έχουμε ένα καινούργιο Άριστο κλωνάρι τον Γενίτσαρο, τον Λαμπρό, τον ανδρείο. Το Γένος το Άριστο και το Λαμπερό.

Ας ξαναπάμε στο Πυθαγόρειο Λεξάριθμο να δούμε τι θα μας πει.

Οι Άριστοι και Λαμπεροί λοιπόν.

Στην προφορά των λέξεων στους ξένους λαούς βλέπουμε ότι τονίζονται περισσότερο τα σύμφωνα από τα φωνήεντα. Πάμε να δούμε και τις ελληνικές διαλέκτους. Γιατί διαλέκτους;

Ο Όμηρος λέει:

Στον πόλεμο της Τροίας πήραν μέρος Αχαιοί, Σπαρτιάτες, Μυκηναΐοι Δωριείς, Μίνωες, Πελασγοί, Θεσπιείς, Μυρμιδόνες, Πλαταιείς, Αθηναίοι, Αιολείς, Χάονες, Δωδωναίοι, Μακεδόνες, Θετταλοί, Ιθακηείς και πολλά άλλα Ελληνικά φύλα . Δηλαδή δεν μιλούσαν όλοι την ίδια Ελληνική γλώσσα, Ελληνικά μεν, άλλη διάλεκτο δε. Δεν είχαν την σημερινή Αττικο-ιονικη διάλεκτο - γλώσσα. 

Όπως έγινε και στο Ναβαρίνο το 1827... ο Μοραΐτης ήθελε την Καπότα του γιατί κρύωνε (κάπα), και ο Κρητικός έφερε ένα Κουράδι (πρόβατο) για να ψήσουν, να γλεντήσουν τη νίκη και ο Ρουμελιώτης παρεξηγήθηκε που θα έτρωγε κουράδι, διότι του το είπανε προτού το δει!
Οι διάλεκτοι που ομιλούνται στην Ελλάδα είναι πολλές. Δεν θα πάω μακριά. Στην Νάουσα η ομιλία και ο ιδιωματισμός διαφέρει από τις άλλες διαλέκτους περιμετρικά της, όπως η Βλάχικη, η Τσαπανίτικη (η διάλεκτος που μιλάνε στο Αρκουδοχώρι), Τιόρνοβο (Φυτεία), Κούκλλιανη (Τρίλοφος), Ντράτσκο (Δάσκιο), Καραγκούνικα, Σαρακατσάνικα, Κρητικά, Μοραΐτικα, Τσακώνικα κτλ. Οι περισσότεροι διάλεκτοι ομιλούνται με την χρήση των συμφώνων όπως αναφέρει ο Διόνυσος ο θραξ, με φωνηεντική άτονη απόληξη όπως αυτνί (αυτοί), τσ άλνι (τους άλλους), τσεν τσαν αλι (τους έδεσαν τους άλλους), πάινα (πήγαινα), γιουρ τρουγιουρ (γύρω τριγύρω) κλπ. 
Μέσα από αυτήν την διάλεκτο εκφράζοντας πως αυτός/οί, πάει/πάνε με τους Άριστους. Να λοιπόν ποιοι είναι οι Άριστοι. Μέσα από την Νεότερη Ελληνική διάλεκτο βλέπουμε ότι οι Γενίτσαροι το Ελληνικό Γένος που του βίασαν την ψυχή και το σώμα, που εμβολίασαν (μπόλιασαν) στον Μωαμεθανισμό, αυτόν τον Άριστο κλώνο που δεν ξέχασε ο ΘΕΟΣ, και άφησε πίσω γόνο Άριστο να τους τιμούν κάθε χρόνο μέχρι να έρθει η λύτρωση αυτών των ψυχών για να νιώσουν τη γλυκιά γεύση της δικαίωσης για όλα όσα τράβηξαν από τους Αγαρηνούς.
Γι αυτό και το έθιμο μας αποδεικνύει πως: Όταν Τιμάς δεν Λησμονάς και όταν δεν Τιμάς Λησμονάς. Μπορεί όμως μερικοί να μην τιμούν ή να λησμονούν και μέσα στο χρόνο κάνουνε τις Σφαγές Συνωστιμό! Έτσι αδρανοποιούμε την φρέσκια μνήμη και ενεργοποιούμε την αρχαία μνήμη, που δεν έχουμε αντιληφθεί και καταλάβει ότι το παρελθόν (Παρ-Ελθόν) είναι σε άλλη μορφή, όπως η ενέργεια, αλλάζει μορφή αλλά δεν χάνεται.

Αυτά που έχω να δηλώσω ως είκοσι πέντε χρόνια συμμετοχή στο έθιμο, από αυτά κοντά μια δεκαετία Αρχηγός και μέχρι σήμερα ακολουθώ το Έθιμο που από την οικογένεια μου έγιναν άλλοι δύο Αρχηγοί και συνεχίζει η Τρίτη γενιά να υπηρετεί.
Με τα όσα είμαι εις θέση να ξέρω και να γνωρίζω είναι:

ΠΩΣ Η ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ

ΕΘΙΜΟΥ ΕΙΝΑΙ

ΓΕΝΙΤΣΑΡΟΙ ΚΑΙ ΜΠΟΥΛΕΣ

ΓΕΝΟΣ ΑΡΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΛΑΜΠΕΡΩΝ

Βιβλιογραφία

Ιωάννης Φουράκης

Γεώργιος Τσατσόμηρος

Παναγιώτης Τουλάτος

Ελευθέριος Αργυρόπουλος

Werner Jaeger

Φύκατας Κωνσταντίνος

*Ευχαριστούμε για την ευγενική παραχώρηση του κειμένου

ΜΠΟΥΛΕΣ, ΤΟ ΔΡΩΜΕΝΟ ΤΗΣ ΝΙΑΟΥΣΤΑΣ

Η Νάουσα (Νιάουστα), με τεράστια ιστορία στη μακραίωνη πορεία της, είναι πόλη με έντονη εμπορική δραστηριότητα. Τα καριοφίλια της, τα πιστόλια και τα γιαταγάνια, τα μάλλινα και μεταξωτά της υφάσματα κι -ιδιαίτερα- τα ξακουστά κρασιά της («κρασί ωσάν της Νιάουστας το φέρουν στο μαντίλι») ταξιδεύουν μέχρι τις άκρες της –τότε- οθωμανικής αυτοκρατορίας αλλά και στην Οδησσό, τη Βιέννη, την Πέστη, τη Μόσχα τη Λειψία κι αλλού.

Είναι απ’ τα ακμαιότερα οικονομικά και πολιτιστικά κέντρα, “τριανταφυλλένιο κήπο” ονομάζουν οι Οθωμανοί την προστατευμένη πόλη, καύχημα της βασιλομήτορος (Βαλιντέ Σουλτάνας). Η πόλη απολαμβάνει προνόμια, θεωρείται -κατά τον Πουκεβίλ- «ελεύθερη μητρόπολη των χριστιανών της από εδώ του Αξιού Μακεδονίας». Με καθεστώς, σχετικής, αυτονομίας έχει δική της διοίκηση. Οι κάτοικοί της έχουν το δικαίωμα να φέρουν όπλα κι η τουρκική κυριαρχία εκδηλώνεται –μόνο- με την παρουσία του βοεβόδα (διοικητή) και του καντή (ιεροδικαστή), που ελέγχει την εκπλήρωση των ελάχιστων φορολογικών υποχρεώσεων των Ναουσαίων.

Παρόλα αυτά η πόλη είναι υπόδουλη κι όταν -το 1705, με φιρμάνι- διατάσσεται η βίαιη στρατολόγηση νέων, υπάρχει δυναμική αντίδραση απ’ τους Ναουσαίους. Μέρες αποκριάς φτάνει ο σιλιχτάρης των ανακτόρων, με ακολουθία στρατιωτών, για να παραλάβει 50 νέους. Η απάντηση των Ναουσαίων είναι ΟΧΙ. Σκοτώνουν τους απεσταλμένους και, μ’ επικεφαλής τον Ζήση Καραδήμα, σχηματίζουν σώμα με πάνω από 100 πολεμιστές. Περισσότερο από δυο μήνες κρατά ο κλεφτοπόλεμος με το ασκέρι του Βοεβόδα της Βέροιας. Σκληρές μάχες δίνονται μέχρι που, δίπλα απ’ την Αράπιτσα, πέφτει νεκρός ο Ζήσης κι αιχμαλωτίζονται οι δυο του γιοι. Τους φέρνουν στη Βέροια και τους κρεμούν στο πλατάνι της πλατείας Ωρολογίου. Οι οικογένειες των αρματολών μεταφέρονται στις φυλακές Θεσσαλονίκης, το παιδομάζωμα όμως ματαιώνεται. Τον επόμενο χρόνο -τις απόκριες- μνημονεύοντας το γεγονός οι ανύπαντροι νέοι της Νάουσας, ντύνονται τη φορεσιά του αρματολού, φοράνε τον “πρόσωπο” (για να μην τους αναγνωρίσουν) και γυρίζουν την πόλη, αναπαριστώντας το παιδομάζωμα και τον τρόπο που –τελικά- το γλίτωσαν *.

Ο αγώνας συνεχίζεται σιωπηλά μέχρι που, την Κυριακή της Ορθοδοξίας του 1822, η Νάουσα επαναστατεί. Μαζί ξεσηκώνεται κι η Κασσάνδρα. Η πόλη της Νάουσας πολιορκείται -από μεγάλη τουρκική δύναμη- αλλά αντέχει… μέχρι που, την εβδομάδα της διακαινισήμου, συντελείται το δικό της Πάσχα: καταστρέφεται ολοσχερώς. Οι γυναίκες της, για να γλυτώσουν την ατίμωση, πέφτουν -μαζί με τα παιδιά τους- στ’ αφρισμένα νερά της Αράπιτσας. Οι κάτοικοι σφαγιάζονται ή πωλούνται, στα σκλαβοπάζαρα, ενώ οι περιουσίες τους κατάσχονται. Πάνω από 2.000 ψυχές χάνονται στον χαλασμό. Εδώ όμως στη Μακεδονία μας, τη Νάουσα, την Κασσάνδρα και τον Όλυμπο, καθυστερούν τ’ ασκέρια του σουλτάνου. Πνίγουν τον τόπο στο αίμα, αλλά έτσι εδραιώνεται η επανάσταση στον Μοριά και φαίνονται οι πρώτες αχτίδες ελευθερίας του γένους.

Ξεχωριστό και θεμελιώδες στοιχείο των εορταστικών εκδηλώσεων των απόκρεω, στη Νάουσα, εξακολουθεί να είναι το δρώμενο μπούλες. Σε αντίθεση με την “αταξία”, που επικρατεί τις μέρες της αποκριάς, αυτό το μοναδικό δρώμενο χαρακτηρίζεται από την πειθαρχημένη, τυποποιημένη και -εξαιρετικής αισθητικής- εμφάνιση των συμμετεχόντων.

Δρώμενο με ιδιαίτερο χαρακτήρα, δημιουργεί ξεχωριστή ατμόσφαιρα -διαφορετική απ’ τα συνηθισμένα “καρναβάλια”- με τα οποία έχει συνδεθεί, γενικότερα, η περίοδος αυτή. Με βαθιές ρίζες στον χρόνο, συμπυκνώνει στοιχεία της τοπικής παράδοσης και των ηρωικών αγώνων της πόλης. Οι Ναουσαίοι ντύνονται την αρματολίτικη στολή τους, φορούν τον “πρόσωπο” (κέρινη νεκρική μορφή)-για να μην τους αναγνωρίσουν οι Τούρκοι- και τον “θώρακα” με ασημένια κέρματα -σαν άλλη ασπίδα- για να μην τους χτυπήσουν.

Κάθε Κυριακή της αποκριάς και κάθε Κυριακή της Τυρινής, από νωρίς το πρωί - με τελετουργικό τρόπο, αρχίζει το ντύσιμο.

Το ενδιαφέρον όλων είναι η άψογη εμφάνιση και τα τραγούδια -στην πλειοψηφία τους- λυπητερά, αφού συμβολίζουν το ξεπροβόδισμα στο παιδομάζωμα ή στον πόλεμο.

Οι ευχές και τα κεράσματα είναι χαρακτηριστικά αυτής της ημέρας. Ιδιαίτερα συγκινητικό είναι το καλωσόρισμα των μελών του μπουλουκιού κι η τελετή αποχαιρετισμού στο σπίτι. 

Ο λυπητερός ήχος του ζουρνά αντηχεί αχάραγα, πρωί της Κυριακής, για να μαζέψει το μπουλούκι -από σπίτι σε σπίτι- μέχρι να πάρουν, τελευταίο, τον αρχηγό του. Η μπούλα βγαίνει στο μπαλκόνι να χαιρετίσει τους συντρόφους, που αντιχαιρετούν από κάτωΟ λυπητερός ήχος του ζουρνά αντηχεί αχάραγα, πρωί της Κυριακής, για να μαζέψει το μπουλούκι -από σπίτι σε σπίτι- μέχρι να πάρουν, τελευταίο, τον αρχηγό του. Η μπούλα βγαίνει στο μπαλκόνι να χαιρετίσει τους συντρόφους, που αντιχαιρετούν από κάτω.

Στο κατώφλι -κι αφού σχηματίσει το σημείο του σταυρού τρεις φορές- αποχαιρετά μάνα, πατέρα, αδέλφια και συγγενείς. Στη συνέχεια χαιρετά το κάθε μέλος του μπουλουκιού, με τη χαρακτηριστική χειραψία: πηδώντας στο ένα πόδι τρεις φορές. Μαζί κι η “νήφη”, άντρας ντυμένος νύφη, ο οποίος σκύβει και φιλά το χέρι της μπούλας. Όλοι μαζί κατευθύνονται στο κονάκι (δημαρχείο), να πάρουν άδεια και ν’ αρχίσει το δρώμενο - στους δρόμους της πόλης. Ο αρχηγός του μπουλουκιού –μόνο- αποκαλύπτει το πρόσωπο, που κρύβει κάτω απ’ τον “πρόσωπο”, για να δοθεί η άδεια.

Τα μαύρα χρόνια της σκλαβιάς τον ρόλο του αρχηγού έπαιρνε κάποιος προύχοντας -έμπιστος των Οθωμανών- ο οποίος αποκάλυπτε το πρόσωπό του κι εγγυόταν για τα μέλη του μπουλουκιού, ώστε να δοθεί η άδεια για την τέλεση του δρώμενου. 

Χωρίς να χορεύουν, με ανεπανάληπτη πομπή, φθάνουν -γύρω στο μεσημέρι- στο δημαρχείο. Εδώ γίνεται το προσκύνημα: η νύφη προσκυνά ενώ η μπούλα προτείνει το χέρι για χειραψία, πηδώντας στο ένα πόδι τρεις φορές, με τον ήχο απ’ τα φλουριά να σκορπά ρίγη συγκίνησης σε μυημένους και μη. Κάτω απ’ τα παράθυρα του δημαρχείου οι μπούλες γέρνουν πίσω το κορμί και τινάζουν, αγέρωχα, το στήθος.

Μόλις δοθεί η άδεια χορεύουν πρώτα τη Ρόιδο. Μετά βγάζουν τις πάλες -απ’ τα θηκάρια- και χορεύουν τον Θούριο του Ρήγα. Αστράφτουν οι πάλες στον μεσημεριανό ουρανό, πετάνε σπίθες -σα χτυπούν μεταξύ τους- σε κάθε τίναγμα. Ακολουθούν καθορισμένοι απ’ την παράδοση χοροί, παπαδιά, Μακρινίτσα κ.ά. Έπονται οι πατινάδες, από μαχαλά σε μαχαλά, σε –επίσης- καθορισμένο δρομολόγιο, στις παρυφές της –τότε- πόλης. Στα τριώδια (εκεί όπου συναντιούνται τρεις οδοί) και τις πλατείες χορεύουν κυκλικούς χορούς.

Έτσι μπορούσαν –εύκολα- να μπαίνουν στο μπουλούκι αρματολοί, που είχαν φύγει στο βουνό, ήταν ακόμη κι επικηρυγμένοι απ’ τους Τούρκους, ν’ ανταλλάσσουν μηνύματα -μυστικά του αγώνα- και να μαζεύουν χρήματα, απ’ τους προύχοντες, για τον αγώνα.

Το απόγευμα φτάνουν στην πλατεία Αλωνίων, που βρίσκεται στην άκρη της πόλης μ’ εύκολη διαφυγή προς το βουνό. Βγάζουν τον “πρόσωπο” κι ενώνονται με τον κόσμο. Εδώ παλιές μπούλες (ο χορευτής σταματά να ντύνεται λίγο πριν παντρευτεί) καλούνται να χορέψουν αντάμα ενώ, μαζί με τους χορευτές - παλιούς και νέους, πιάνονται στον χορό και πολλοί άλλοι πολίτες. Όλοι γίνονται μια παρέα. Αργότερα τα μπουλούκια συνεχίζουν τη διαδρομή τους μέχρι τα "Καμμένα" (σημερινή πλατεία Τρόμπακα έξω απ’ το διοικητήριο), όπου στήνουν τους τελευταίους χορούς.

Το βράδυ της Καθαράς Δευτέρας το τελετουργικό τελειώνει, στα Καμμένα. Εκεί, αφού χορέψουν τον τελευταίο νιζάμικο, σηκώνουν τον ζουρνατζή στα χέρια και του εύχονται ΑΞΙΟΣ. Κατόπιν, σ’ εσωτερικό κύκλο, χτυπούν –μαζί- τις μύτες απ’ τις πάλες και δίνουν όρκο και συγχώρεση μαζί (είναι στενά συνυφασμένη η παράδοση με την ορθοδοξία μας) Ο,ΤΙ ΕΙΠΑΜΕ ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΙΠΑΜΕ ΕΔΩ ΝΑ ΜΕΙΝΕΙ. Κι αφού πάρουν χέρι όλοι μεταξύ τους, απ’ τον μεγαλύτερο μέχρι και τον μικρότερο, το μπουλούκι διαλύεται ως την επόμενη αποκριά.

Η δράση των ανθρώπων που συμμετέχουν στην τέλεση είναι, κατά βάση, δράση χορευτική. Χωρίς αυτήν η τέλεση του εθίμου είναι αδύνατη. Τα κυριότερα στοιχεία του εθίμου, που μας μεταφέρονται από μία πολύ αυστηρή προφορική παράδοση είναι:

• Η συγκρότηση του μπουλουκιού, που προϋποθέτει την αυστηρή αποδοχή και τήρηση ορισμένων κανόνων τέλεσης του εθίμου, για συμμετοχή σ' αυτό.
• Το φύλο των τελεστών - είναι μόνο νέοι άνδρες.
• Τη γυναικεία μορφή (νύφη μπούλα) την υποδύεται πάντα άνδρας, χωρίς όμως ίχνος θηλυπρέπειας.
• Η ένδυση κι η συμπεριφορά των τελεστών διέπονται από πατροπαράδοτους κανόνες.
• Τα μουσικά όργανα -ζουρνάς και νταούλι- οι χοροί, το δρομολόγιο που ακολουθεί τις παρυφές της –τότε- πόλης, είναι προκαθορισμένα απ’ το τελετουργικό και εκτελούνται, αναλλοίωτα, στο πέρασμα των χρόνων.
• Το ντύσιμο,  το μάζεμα, το προσκύνημα της νύφης, το δρομολόγιο, το μουσικό ρεπερτόριο, οι χοροί, τα όργανα, οι συμμετέχοντες, κρατούν -εδώ κι αιώνες- τους ίδιους κανόνες.
• Το δρώμενο ξεκινά την Κυριακή της αποκριάς και συνεχίζεται, χωρίς τον “πρόσωπο”, τη Δευτέρα – οπότε τα μπουλούκια φιλεύονται, στα σπίτια των μελών τους, και γλεντούν.
• Επαναλαμβάνεται την Κυριακή της Τυρινής, στην πλατεία Αλωνίων γίνεται μεγάλο γλέντι με παραδοσιακούς μεζέδες και το φημισμένο ναουσαίικο κρασί.
• Συνεχίζεται την Καθαρά Δευτέρα χωρίς τον “πρόσωπο”, αλλά με το καθορισμένο δρομολόγιο.
• Την Κυριακή της Ορθοδοξίας όλα τα μπουλούκια συναντώνται στην περιοχή Σπηλαίου -για να γλεντήσουν- με παραδοσιακές πίτες, γλυκά του ταψιού κι άφθονο κρασί.

*Ιστορικά στοιχεία απ’ το βιβλίο του Νικολάου Δ. Χατζηϊωάννου «Μάρτυρες του Χαλασμού της Νάουσας», Ι. Μ. Βεροίας & Ναούσης, Νάουσα 2010.

Φωτογραφίες © Μαρία Α. Ρ. Κολτσάκη & Ελισάβετ Κ. Κολτσάκη

Μαρία Α. Ρ. Κολτσάκη

απόκριες 2018

*Ευχαριστούμε για την ευγενική παραχώρηση του κειμένου και των φωτογραφιών

Ευχαριστίες

Θέλουμε να ευχαριστήσουμε όλους τους συνομιλητές μας, Λένα Σερδαρίδου, Δήμητρα Ταμπάκη, Μαρία Κολτσάκη, Μαρία Λουμπουρδή, Στέλλα Χαβιαροπούλου, Μερκούριο Γιάντση, Κώστα και Δέσποινα Ράλλη καθώς επίσης και την οικογένεια Φύκατα, Κώστα και Βέτα Φύκατα και τον γιο τους Διονύση Φύκατα.

Ειδικές ευχαριστίες

Ένωση Τεχνών Ελλάδος

Καφέ Αλλοτινό

Επιμέλεια: Παναγιώτης Πετρόπουλος, Γιώργος Λιναρίτης

©Art Magazino

2018